«Ξέρετε τι είναι το SAFE;» η ερώτηση γάλλου διπλωμάτη σε Έλληνες δημοσιογράφους όταν ερωτήθηκε για το ενδεχόμενο συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων αμυντικού εξοπλισμού από την ΕΕ, θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως μία τοποθέτηση από το Παρίσι για τις πιθανότητες η Άγκυρα να ξεπεράσει το βέτο και να επωφεληθεί των δανείων που η Ευρώπη θα δώσει στην αμυντική βιομηχανία με στόχο των επανεξοπλισμό της.
Γαλλικές διπλωματικές πηγές, με φόντο και την επιλογή της Αθήνας να προχωρήσει στην αγορά της τέταρτης φρεγάτας Belhara (FDI) έρχονται να στηρίξουν το σύνθημα «Ελλάς – Γαλλία (και Κύπρος) – Συμμαχία», στέλνοντας μήνυμα ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει και επαναβεβαιώνοντας πως το Παρίσι δεν θα «πουλήσει» την Ελλάδα για μία ευκαιριακή συμφωνία με την Άγκυρα.
Υπαρκτό το βέτο στο SAFE
Οι ίδιες πηγές δείχνουν να ταυτίζονται με πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών στο ότι για τη συμμετοχή οντοτήτων και προϊόντων της Τουρκίας, ως υποψήφιας χώρας, σε προγράμματα ή κοινοπραξίες με ευρωπαϊκές εταιρείες προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση στο πλαίσιο του SAFE, απαιτείται υπογραφή διμερούς συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας, βάσει του άρθρου 17 του Κανονισμού.
Για την εν λόγω συμφωνία θα απαιτείται ομοφωνία και όχι με ειδική πλειοψηφία κατ’ επέκταση της νομικής βάσης του ίδιου του Κανονισμού SAFE, δεδομένου ότι, ως νομική βάση, θα χρησιμοποιείται το άρθρο 212 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ.
Το άρθρο 212 προβλέπει, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ, ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου για κάθε συμφωνία οικονομικής, εμπορικής, ή άλλης φύσης της ΕΕ με τις υποψήφιες χώρες.
Την ίδια στιγμή όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές στο in ως προς τους κανόνες επιλεξιμότητας εταιρειών και οντοτήτων τρίτων χωρών (άρ. 16 Κανονισμού SAFE), σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται η ανάγκη συνεκτίμησης των συμφερόντων ασφαλείας και άμυνας της ΕΕ και των κρατών – μελών της.
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στον Κανονισμό τα ποσοστά συμμετοχής οντοτήτων και υπεργολάβων τρίτων χωρών στα προγράμματα του SAFE, το κόστος των κατασκευαστικών στοιχείων που προέρχεται εκτός ΕΕ δεν θα υπερβαίνει το 35% του εκτιμώμενου κόστους του τελικού προϊόντος, ενώ τίθενται επιπλέον προϋποθέσεις για οντότητες που δεν είναι εγκατεστημένες εντός ΕΕ, των χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου/Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών και της Ουκρανίας, οι οποίες επιδρούν περιοριστικά ως προς τις δυνατότητες συμμετοχής τους.
Κοινή γραμμή άμυνας Ελλάδας – Γαλλίας – Κύπρου
Σε αυτό το πλαίσιο γαλλικές διπλωματικές πηγές ξεκαθαρίζουν με έμφαση πως το Παρίσι σε αυτό το θέμα θα σταθεί στο πλευρό Ελλάδας και Κύπρου. Σε έναν άξονα που η Άγκυρα δύσκολα θα μπορέσει να ξεπεράσει.
Γαλλικές διπλωματικές πηγές δείχνουν να αναγνωρίζουν την ανησυχία που έχει δημιουργηθεί στον ελληνικό Τύπο περί προθυμίας της Γαλλίας να συνεργαστεί με την τουρκία στο πλαίσιο μίας διμερούς ατζέντας και μπαίνουν στη διαδικασία να ξεκαθαρίσουν «δεν πρόκειται να ξυπνήσει ξαφνικά ο Μακρόν και να πει »θέλω να το προτείνω αυτό στον Πρόεδρο Ερντογάν»».
Οι ίδιες πηγές θεωρούν την ελληνγαλλική συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής, η οποία υπογράφηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 2021, ως μία συμφωνία πολύ σημαντική για το Παρίσι η οποία τελεί εν ισχύ και την οποία η Γαλλία δεν σκοπεύει να ακυρώσει ή να την αποδυναμώσει.
Στέλνουν μάλιστα μήνυμα πως ακόμα και αν αυτή τη στιγμή Ελλάδα και Τουρκία δείχνουν να είναι σε άλλη φάση από ότι ήταν το 2020-2022 η Γαλλία δεν έχει σκοπό να πάψει να λειτουργεί σαν μία ομπρέλα προστασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, και προσβλέπει σε συνεργασία με την Αθήνα σε σειρά τομέων όπως η άμυνα αλλά και τα ενεργειακά.
Για τους Γάλλους άλλωστε το λιμάνι της Σούδας, αλλά και η Αλεξανδρούπολη είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Με την στρατηγική συνεργασία Ελλάδας – Γαλλίας να χαρακτηρίζεται «ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Μεσογείου».