Στην παραδοξότητα μιας ατελούς πόλωσης, με τη Νέα Δημοκρατία να αυξάνει τα ποσοστά της, τα μικρά κόμματα να συμπιέζονται, αλλά να μην σχηματίζεται απέναντι από το κυβερνών κόμμα ένας αντίπαλος πόλος, κινείται αυτήν την περίοδο η χώρα, καθώς βρισκόμαστε στο μέσον του εκλογικού κύκλου, οδεύουμε προς το καλοκαίρι και αρχίζουμε να παίρνουμε αποστάσεις –χρονικές αλλά και σε όρους συλλογικού θυμικού– από την επέτειο των Τεμπών που αναδιαμόρφωσε την προηγούμενη περίοδο τον πολιτικό χάρτη.
Η νέα δημοσκόπηση της Real Polls για το Protagon επιβεβαιώνει μεν την πολιτική ρευστότητα διαρκείας –τόσο από άποψη ποσοστών των κομμάτων της αντιπολίτευσης, όσο και από την ανάλυση των ποιοτικών δεικτών–, αλλά την ίδια ώρα η Νέα Δημοκρατία εμφανίζεται να ανακτά δυναμική, να ξεπερνά με άνεση το ψυχολογικό όριο του 30% και να προσεγγίζει πια το 32% (στόχο που κατά το πολιτικό ρεπορτάζ των ημερών είχε θέσει ως ορόσημο για τον επόμενο Οκτώβριο, μετά δηλαδή τη ΔΕΘ, αλλά φαίνεται πως τον κατακτά πολύ νωρίτερα).
Η έρευνα διεξήχθη το διάστημα 9 με 12 Μαΐου σε δείγμα 1.723 πολιτών, είναι η τέταρτη της σειράς και η τρίτη συνεχόμενη που μετρά την Πλεύση Ελευθερίας στη δεύτερη θέση, αν και το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής δείχνει να ανακάμπτει σε σύγκριση με την αντίστοιχη μέτρηση του Απριλίου. Στον αντίποδα, χαρακτηριστικά δημοσκοπικής κατάρρευσης αποκτά η περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος βρίσκεται στα χαμηλότερα ποσοστά του από την έναρξη των μετρήσεων.
Στην πρόθεση ψήφου (Πίνακας Ι), η Νέα Δημοκρατία είναι μακράν πρώτη με 27,7%, μια εντυπωσιακή ανάκαμψη από το 21,2% της αντίστοιχης έρευνας της περιόδου 4-6 Φεβρουαρίου (εν μέσω, τότε, συλλαλητηρίων για τα Τέμπη) και με άνοδο 1,7% σε σχέση με την τελευταία έρευνα των Real Polls/Protagon (4-7 Απριλίου) που είχε δώσει στο κυβερνών κόμμα ένα 26%.
Η αδιαμφισβήτητη άνοδος της ΝΔ μπορεί να αποδοθεί σε ένα πλέγμα δράσεων: στην επικοινωνιακή αντεπίθεση –και πολιτική-επικοινωνιακή δικαίωση– στην υπόθεση των Τεμπών, στην ανάληψη πρωτοβουλιών που ορίζουν την ατζέντα όπως οι πρώτες παροχές (βλέπε ενοίκια και συντάξεις), οι εξαγγελίες για αξιολόγηση στο Δημόσιο και μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας στα πανεπιστήμια –όλα αυτά αξιολογούνται θετικά ή αρνητικά από τους πολίτες (θα το δούμε παρακάτω), αλλά, σε κάθε περίπτωση, κυριαρχούν στην πολιτική συζήτηση και δεν αφήνουν χώρο στην αντιπολίτευση.
Η Πλεύση Ελευθερίας μετρήθηκε στο 14,1% (οριακά χαμηλότερα από το 14,2% του Απριλίου), ενώ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι ξανά τρίτο στο 9,2% (από 8,6% τον Απρίλιο αλλά και από 10% τον Μάρτιο), γεγονός που μαρτυρά την πολιτική αποτυχία του κόμματος στους χειρισμούς του στην υπόθεση των Τεμπών.
Σε αυτό το σκηνικό το σύνολο των μικρών κομμάτων συμπιέζεται, αφού όλα δείχνουν ότι η σταθεροποίηση του κόμματος της Ζωής Κωνσταντοπούλου σε ισχυρά διψήφια ποσοστά οδηγεί σε μια οιονεί πόλωση, καθώς απορροφά μεγάλο μέρος της λεγόμενης «αντισυστημικής» ψήφου. Αποτέλεσμα είναι να σχηματοποιείται η εικόνα μιας εξακομματικής Βουλής, καθώς ούτε η Νίκη, ούτε η Φωνή της Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου καταφέρνουν να ξεπεράσουν το όριο του 3%.
Στην τέταρτη θέση είναι το ΚΚΕ με 6,4% (από 6,5%) και στην πέμπτη η Ελληνική Λύση με 5,3% (σημαντική πτώση από το 7,6% του Απριλίου).
Εντυπωσιακή είναι και η υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ, σε ποσοστά πρόθεσης ψήφου που τον φέρνουν κοντά ακόμα και στο όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης: 3,7% (από 5,3% τον Απρίλιο).
Στην πρόβλεψη αποτελέσματος (Πίνακας II), η Νέα Δημοκρατία, με 31,9%, ξεπερνά με άνεση το ποσοστό των ευρωεκλογών (28,31%) και δείχνει να βρίσκεται σε ένα υπό διαμόρφωση δημοσκοπικό κύμα με ανοδικές τάσεις. Σε αυτή τη μέτρηση, της πρόβλεψης αποτελέσματος, η Πλεύση Ελευθερίας αυξάνει τα ποσοστά της κατά μία μονάδα, από το 17,9% στο 18,9%. (Η αύξηση στην πρόβλεψή αποτελέσματος, ενώ στην πρόθεση ψήφου υπάρχει οριακή μείωση, αποδίδεται στο γεγονός ότι η έρευνα του Μαΐου έχει μεγαλύτερο ποσοστό αδιευκρίνιστής ψήφου από αυτή του Απριλίου.)
Αύξηση καταγράφεται και στα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ που στην πρόβλεψη αποτελέσματος ανέβηκε στο 12,9% (από 10,5% τον Απρίλιο). Το ΚΚΕ είναι τέταρτο με 7,3%, η Ελληνική Λύση ακολουθεί με 7,1%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ συμπιέζεται στο 5% (από 6,6% στην προηγούμενη έρευνα).
Σε αυτήν την πρόβλεψη αποτελέσματος, αρχίζει και διαγράφεται η εικόνα εξακομματικής Βουλής, που αυτή με τη σειρά της μπορεί να αλλάξει τους όρους διεκδίκησης μιας ενδεχόμενης αυτοδυναμίας, προφανώς από τη ΝΔ η οποία και βρίσκεται σε ανοδική καμπύλη και βλέπει την αντιπολίτευση να αδυνατεί να αναδείξει έναν πόλο.
Η αδυναμία της αντιπολίτευσης να απειλήσει δημοσκοπικά την κυβερνητική παράταξη αποδίδεται από τους πολίτες στην έλλειψη ηγετικών προσωπικοτήτων (84% (Σίγουρα Ναι/ Μάλλον Ναι), στην έλλειψη προτάσεων και θέσεων (75,5%), στην απροθυμία για συνεργασία (60,5%) και μόνο σε ποσοστό 50% στην καταγγελλόμενη «υπεροπλία» της κυβέρνησης στα ΜΜΕ (Πίνακας ΙΙΙ).
Είναι χαρακτηριστικό πως στο υποθετικό σενάριο (Πίνακας IV) που τα κόμματα κατεβαίνουν στις εθνικές εκλογές με διαφορετικούς αρχηγούς απ’ ό,τι τώρα, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εκτοξεύει τα ποσοστά του στο 17,1%. Στον αντίποδα η Νέα Δημοκρατία χωρίς τον Κυριάκο Μητσοτάκη υποχωρεί στο 24%.
Η δε Πλεύση Ελευθερίας, χωρίς την κυρία Κωνσταντοπούλου δεν μπαίνει καν στη Βουλή!
Οσο για το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και καθώς διατυπώθηκε από αρμόδια κομματικά χείλη το ερώτημα ως προς το τι θα είναι επιτυχία για το κόμμα στις επόμενες εθνικές κάλπες, οι πολίτες σε ποσοστό 45,4% θεωρούν επιτυχία το ΠΑΣΟΚ απλά να βγει δεύτερο, το 29,2% θεωρεί επιτυχία να πάρει ένα ποσοστό της τάξης του 20%, ανεξάρτητα από το ποια θέση θα καταλάβει, και μόλις ένα 5,6% να βγει πρώτο κόμμα –μια ένδειξη των χαμηλών προσδοκιών που έχουν καλλιεργηθεί (Πίνακας V).
Η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού, πάντως, δεν έχει να κάνει μόνο με τα ποσοστά των κομμάτων της αντιπολίτευσης που κατά περιόδους εμφανίζουν ιδιότητες «υψηλής πτητικότητας». Στα μέσα του εκλογικού κύκλου, είναι περισσότεροι οι πολίτες (ποσοστό 48,9%) που περιγράφουν ένα αδιέξοδο καθώς δηλώνουν ότι επιλέγουν ένα κόμμα ελλείψει καλύτερων εναλλακτικών και λιγότεροι (46,4%) εκείνοι που ψηφίζουν επειδή πιστεύουν πραγματικά στην επιλογή τους (Πίνακας VI).
Και εκεί βέβαια υπάρχουν διαφοροποιήσεις: οι ψηφοφόροι της ΝΔ, με βάση τα δύο αυτά κριτήρια, κατανέμονται σε ένα 39,2% που την επιλέγει γιατί δεν υπάρχει καλύτερη εναλλακτική και σε ένα 60,6% το οποίο πιστεύει όντως στην επιλογή του –αντίστοιχα το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ το διαλέγουν σε ποσοστό 37,6% ελλείψει εναλλακτικής και σε ποσοστό 59,3% συνειδητά. Η κατανομή αυτή είναι σχεδόν αντίστροφή στην Πλεύση Ελευθερίας: το 58% των ψηφοφόρων της την επιλέγουν γιατί δεν υπάρχει καλύτερη εναλλακτική και το 40,2% γιατί πραγματικά πιστεύει στην επιλογή του (Πίνακας VII).
Τη γενικότερη αίσθηση ρευστότητας ενισχύει και το γεγονός ότι (Πίνακας VIII) οι πολίτες δηλώνουν διατεθειμένοι να ψηφίσουν έναν νέο κομματικό φορέα στα δεξιά και κεντροδεξιά του πολιτικού φάσματος, σε ποσοστό περίπου 33% (Πολύ/Αρκετά πιθανό) και έναν νέο φορέα στα αριστερά και κεντροαριστερά του πολιτικού φάσματος σε ποσοστό 36% (Πολύ/Αρκετά πιθανό)
Σε επίπεδα πολιτικής ατζέντας και άσκησης κυβερνητικής πολιτικής (Πίνακας ΙΧ), οι συμμετέχοντες στην έρευνα δηλώνουν, σε ποσοστό κοντά στο 88% ότι συμφωνούν με την αξιολόγηση στο Δημόσιο, ενώ ένα ποσοστό πέριξ του 64% δηλώνει ότι συμφωνεί με την κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων.
Συγκριτικά χαμηλότερα –αν και πλειοψηφικά, στο 56,1%– είναι τα ποσοστά εκείνων που συμφωνούν με τη διαγραφή των φοιτητών που αποδεδειγμένα συμμετέχουν σε «επεισόδια» (ωστόσο υπάρχει ένα ισχυρό 27% που διαφωνεί κάθετα και συνολικά ένα 41,1% που διαφωνεί).
Στο θέμα των οικονομικών μέτρων στήριξης, οι πολίτες τα θεωρούν ανεπαρκή σε ποσοστό 78%, ενώ σε ποσοστό 70% δεν θεωρούν ότι η χώρα κινδυνεύει να μπει σε μνημόνιο σε περίπτωση που η κυβέρνηση δώσει παραπάνω παροχές στους πολίτες (το 59,6% των ψηφοφόρων της ΝΔ λέει επίσης το ίδιο). Ισχνές παραμένουν κατά την άποψη των πολιτών οι επιδόσεις της κυβέρνησης στο θέμα της εξυγίανσης των σιδηροδρόμων: μόλις το 25% των πολιτών πιστεύουν ότι έχουν γίνει βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Επίσης, μόλις ένα 31% πιστεύει ότι η κυβέρνηση κινείται πιο αποφασιστικά σχετικά με την διαλεύκανση της υπόθεσης του δυστυχήματος των Τεμπών.
Την εικόνα μιας γενικότερης μεταρρυθμιστικής κόπωσης της κυβέρνησης της ΝΔ δείχνουν και μια σειρά άλλα στοιχεία: Μόνο το 24% των ψηφοφόρων πιστεύει ότι η κυβέρνηση προχώρησε στις μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε. Για την πρώτη κυβερνητική θητεία (Πίνακας Χ) οι πολίτες θεωρούν (ποσοστό 29,4% ) ότι η κυβέρνηση ήταν τρεις φορές πιο αποτελεσματική και τολμηρή μεταρρυθμιστικά σε σύγκριση με την δεύτερη (ποσοστό 9,2%).
Είναι δε χαρακτηριστικό πως οι ψηφοφόροι της ΝΔ το 2023 θεωρούν ότι στην πρώτη θητεία η κυβέρνηση ήταν αποτελεσματικότερη και τολμηρότερη, σε ποσοστό 45,2%.
Συνοπτική ταυτότητα έρευνας
• Εταιρεία: R.P. REALPOLLS LTD
• Εντολέας: www.protagon.gr
• Τύπος έρευνας: Τηλεφωνική (μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα με τυχαία δειγματοληψία και χρήση κωδικών μιας χρήσης) με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.
• Γεωγραφική Περιοχή: Πανελλαδική
• Διάστημα Συλλογής Στοιχείων: 9/05-12/05 2025
• Σύνολο δείγματος: 1.723 άτομα 17 ετών και άνω με δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές.
• Μέγιστο δειγματοληπτικό σφάλμα (υπολογίστηκε με την τεχνική bootstrap): ±2,8% με διάστημα
εμπιστοσύνης 95%.
• Μεταβλητές στάθμισης: Ηλικία, Φύλο, περιφέρεια ψήφου, ψήφος στις βουλευτικές εκλογές του 2023
• Μέθοδος στάθμισης: Raking πολλαπλών μεταβλητών με βάση τα πρότυπα και τους αλγορίθμους της American National Elections Studies (ANES, https://electionstudies.org/ )
• Μέθοδος εκτίμηση εκλογικής επιρροής Random Forest Classification/ LightGbm Classification, Ακρίβεια άνω
του 85%)
• Ιστότοπος εταιρείας: www.realpolls.eu
• Αρ. πρωτοκόλλου κοινοποίησης στο ΕΣΡ: 3428/10-6-2021, Aρ. Απόφασης ΕΣΡ: 218/2022/27-6-2022
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News