Το πρώτο βασικό στοίχημα -αυτό της προσέλκυσης επενδυτών για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες και της κατάθεσης προσφορών για έρευνες στα θαλασσοτεμάχια νοτίως της Κρήτης- κερδήθηκε και τώρα μένει το δεύτερο και δυσκολότερο: Η προάσπιση των αναγνωρισμένων πια από εταιρείες-κολοσσούς όπως η Chevron, κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας στο πεδίο, με νωπό το αρνητικό παράδειγμα της Κύπρου όπου παρά την προσέλκυση μεγάλων πετρελαϊκών Ομίλων για βεβαιωμένα μάλιστα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, δεν απέφυγε τις τουρκικές παρενοχλήσεις.
Ο κύβος όμως ερρίφθη, η Chevron -με την κάλυψη και το πράσινο φως, προφανώς, της Ουάσιγκτον- μπήκε στο «παιχνίδι» σε μια περιοχή που κατά δήλωσή της, «παραμένει προτεραιότητα και αποτελεί βασικό μέρος του μέλλοντός μας» και την οποία αναγνωρίζει ως απόλυτης δικαιοδοσίας της Ελλάδας σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Οφελος πρώτο, λοιπόν, η de facto αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στις συγκεκριμένες περιοχές, τόσο από την ίδια την εταιρεία, όσο και από τις ΗΠΑ.
Οφελος δεύτερο, και σε άμεση συνάρτηση με το πρώτο, η επίσης έμπρακτη αγνόηση του ούτως ή άλλως παράνομου και εκτός κάθε έννοιας διεθνούς Δικαίου, τουρκολιβυκού μνημονίου και κατ’ επέκταση της θεωρίας στην οποία έχει αυτό βασιστεί, της περιβόητης «Γαλάζιας Πατρίδας».
Και αυτό με δεδομένο ότι το ανατολικότερο από τα τέσσερα οικόπεδα του διαγωνισμού, το «Νότια της Κρήτης 2» επικαλύπτει κατά 20%-25% τη θαλάσσια έκταση του τουρκολιβυκού μνημονίου (υπενθυμίζεται ότι τα οικόπεδα του διαγωνισμού είναι τα «Νότια της Κρήτης 1» και «Νότια της Κρήτης 2», συνολικής έκτασης 35.000 τ.χλμ., το «Νότια της Πελοποννήσου», 11.000 τ.χλμ. -για τα οποία είχε εξαρχής εκδηλώσει ενδιαφέρον η Chevron-, και το «Α2» έκτασης 826 τ.χλμ., για το οποίο είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον η HELLENiQ Energy).
Ετσι, με την κατάθεση της προσφοράς ο αμερικανικός κολοσσός αναγνωρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην περιοχή και τη μέση γραμμή που θεσμοθετήθηκε με τον νόμο Μανιάτη ως όριο μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, αναιρώντας στην πράξη το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Οφελος τρίτο: Η εξέλιξη της Τετάρτης, με την επίσημη πια άφιξη της Chevron, έρχεται να βάλει τέλος σε μία περίοδο αβεβαιότητας στη σκιά των διαδοχικών αναβολών στη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφαση από την Exxon Mobil για το οικόπεδο «Νοτιοδυτικά της Κρήτης».
Το εθνικό πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης υδρογονανθράκων -σημειώνεται- μετρά ήδη οκτώ ενεργές συμβάσεις έρευνας και παραγωγής και τώρα παίρνει νέα πνοή, με τα τέσσερα οικόπεδα του συγκεκριμένου διαγωνισμού να αθροίζουν συνολική έκταση 47.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και μαζί με τα δύο που έχουν παραχωρηθεί από το 2019 στην ExxonMobil δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, να διαμορφώνουν πλέον ένα συνεχόμενο πεδίο για έρευνες υδρογονανθράκων από τις δύο μεγαλύτερες πετρελαϊκές στον κόσμο.
Ηδη μάλιστα, δρομολογούνται και οι σχετικές διαδικασίες καθώς το πρωί της Πέμπτης ανακοινώθηκε η συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) για την αξιολόγηση της προσφοράς Chevron/Helleniq Energy.
Η σχετική ανακοίνωση ανέφερε:
«Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) ανακοινώνει ότι την Τετάρτη, 10 Σεπτεμβρίου 2025 και ώρα 17:00, ολοκληρώθηκε η προθεσμία υποβολής προσφορών για το διεθνή διαγωνισμό που αφορά στην παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες περιοχές «μπλοκ Α2», «Νότια της Πελοποννήσου», «Νότια της Κρήτης 1» και «Νότια της Κρήτης 2». Στο διαγωνισμό κατέθεσε προσφορά η κοινοπραξία Chevron/HELLENiQ ENERGY και για τις τέσσερις περιοχές.
Σύμφωνα με τη θεσμοθετημένη διαδικασία, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΔΕΥΕΠ συνεδρίασε την Τετάρτη, 10 Σεπτεμβρίου 2025, προκειμένου να συγκροτήσει την Επιτροπή Αξιολόγησης, η οποία συνεδριάζει σήμερα Πέμπτη, 11 Σεπτεμβρίου, για την αποσφράγιση των υποβληθεισών προσφορών. Η Επιτροπή αποτελείται από επιστήμονες εγνωσμένου κύρους και επαγγελματίες του κλάδου των υδρογονανθράκων, με εκτεταμένη εμπειρία και τεχνογνωσία στο αντικείμενο […]».
Η Επιτροπή έχει δέκα ημέρες για να ολοκληρώσει το πρώτο μέρος της διαδικασίας, για να ακολουθήσει στη συνέχεια, εντός 60 ημερών, η αξιολόγηση των προσφορών.
Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η ΕΔΕΥΕΠ θα υποβάλει στο υπουργείο Ενέργειας την εισήγησή της για τον προτιμητέο ανάδοχο, με επόμενο βήμα, τη σύναψη των συμβάσεων μίσθωσης εντός διμήνου, και τέλος η κύρωσή τους από τη Βουλή των Ελλήνων, αφού πρώτα βέβαια έχει προηγηθεί η έγκριση της σύμβασης παραχώρησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Στόχος της κυβέρνησης, να έχουν ολοκληρωθεί όλα τα παραπάνω το αργότερο μέχρι το τέλος του χρόνου.
Οφελος τέταρτο: Αυτό θα σημάνει ότι περί τα τέλη της δεκαετίας -ακόμη και αν οι όποιες ερευνητικές γεωτρήσεις δεν θα πρέπει να αναμένονται πριν από το 2030- η Ελλάδα θα έχει επισήμως μπει στο «κλαμπ των παραγωγών» υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσόγειος (μαζί μάλιστα με χώρες-συμμάχους της, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ).
«Σφραγίδα» Λευκού Οίκου με την επίσκεψη Μπέργκαμ
Σε κάθε περίπτωση, υπέρτερο του δεδομένου οικονομικού οφέλους, είναι το γεωπολιτικό αποτύπωμα της παρουσίας της Chevron -και κατ’ επέκταση των ΗΠΑ- στα θαλασσοτεμάχια της ελληνικής ΑΟΖ, εξ ου και η σχεδόν ταυτόχρονη -με διαφορά λίγων ωρών από την ανακοίνωση των προσφορών- άφιξη και υποδοχή στο Μέγαρο Μαξίμου του υπουργού Εσωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας του Λευκού Οίκου, Νταγκ Μπέργκαμ.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, επιβεβαιώθηκε το άριστο επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, ενώ συζητήθηκε η ενίσχυση της συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα.
Στον διάλογο που είχε με τον αμερικανό υπουργό, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στον στρατηγικό χαρακτήρα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και της διμερούς αμυντικής και ενεργειακής συνεργασίας, αναδεικνύοντας τη σημασία της παρουσίας της Chevron στην ελληνική ΑΟΖ:
«Είναι μια ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε τη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας, αλλά και να επικεντρωθούμε ιδιαίτερα στην ενέργεια και την ενεργειακή συνεργασία.
»Θεωρώ πολύ ενδιαφέρουσα σύμπτωση ότι έρχεστε μια μέρα αφότου η Chevron εκδήλωσε επίσημα το ενδιαφέρον της να ξεκινήσει ερευνητικές δραστηριότητες στην περιοχή νότια της Κρήτης, επιβεβαιώνοντας έτσι τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελληνικής Δημοκρατίας στην περιοχή αυτή».
Ακολούθως, δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι η Ελλάδα, με τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει και τις υποδομές που αναπτύσσει, μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σε εξαγωγέα ενέργειας και σε πάροχο ενεργειακής ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή.
«Μας χαροποιεί διαίτερα ότι μπορούμε να μιλάμε για τον περιφερειακό ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας για την ευρύτερη περιοχή. Είμαστε πλέον μια χώρα που εξάγει φυσικό αέριο. Είμαστε ένας μεγάλος κόμβος εισαγωγής και εξαγωγής φυσικού αερίου στην περιοχή. Εξάγουμε ηλεκτρική ενέργεια, εξάγουμε πετρελαιοειδή, και αυτό μας καθιστά έναν πολύ ισχυρό «παίκτη» στην Ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε.
Κάθετος διάδρομος και κυβέρνηση Τραμπ
Ο Πρωθυπουργός στάθηκε επίσης στη στρατηγική σημασία των διασυνδέσεων, ηλεκτρικών και ψηφιακών, και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα έργα Great Sea Interconnector και GREGY Interconnector.
Ενημέρωσε τέλος τον κ. Μπέργκαμ για τη σημασία ενός άξονα που θα συνδέει την Αλεξανδρούπολη με την Οδησσό, σε συνέχεια πρότασης που είχε διατυπώσει κατά την επίσκεψή του στην Οδησσό τον Ιούνιο.
Επί τάπητος στη συνάντηση με τον κ. Μπέρκαμ τέθηκε και ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας στη μεταφορά LNG.
Από πλευράς του, ο επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας του Λευκού Οίκου, αφού τόνισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν την Ελλάδα στρατηγικό εταίρο, εξέφρασε την πεποίθηση και προσδοκία ότι «οι σχέσεις που έχουμε σήμερα μπορούν να αναπτυχθούν και να επεκταθούν, ιδίως στον τομέα της ενέργειας και της ενεργειακής ασφάλειας».
Η κυβέρνηση Tραμπ, εξήγησε, «έχει ορισμένους στόχους που συνδέονται με την ενέργεια, και ένας από αυτούς είναι η ενεργειακή επάρκεια, η πώληση ενέργειας στους φίλους και τους συμμάχους μας, ώστε να μην χρειάζεται να αγοράζουν από τους αντιπάλους μας. Ο διάδρομος Βορρά – Νότου, ο ρόλος της Ελλάδας, με τη μακρά ιστορία της στη ναυτιλία, την πρόσβαση στη θάλασσα, με το σύστημα αγωγών που εκτείνεται βόρεια από εδώ, υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για συμμετοχή ελληνικών εταιρειών και της Ελλάδας στην ενεργειακή ασφάλεια για την Ανατολική Ευρώπη και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Τουρκικός αντιπερισπασμός, αλλά les jeux sont faits…
Σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από την είδηση της εισόδου της Chevron στον διαγωνισμό για τα κοιτάσματα της Κρήτης και την παρεπόμενη αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην προκηρυχθείσα περιοχή, ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, έσπευσε να ανακοινώσει τη συνάντηση που είχε ο ίδιος με στελέχη της αμερικανικής εταιρείας, αλλά και τον υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, στο περιθώριο του διεθνούς φόρουμ Gastech 2025 που διεξάγεται στην Ιταλία.
Στο ίδιο φόρουμ βέβαια, η ελληνική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Ενέργεειας Σταύρο Παπασταύρου είχε τα πρωτεία στις επαφές με μεγάλες πολυεθνικές, ενώ ο έλληνας υπουργός ήταν ο μόνος που έλαβε πρόσκληση σε κλειστό round table που διοργάνωσε ο Νταγκ Μπέργκαμ, με τη συμμετοχή εκπροσώπων κορυφαίων αμερικανικών ενεργειακών εταιρειών.
Παπασταύρου και Μπέργκαμ επισκέφθηκαν επίσης τη Ρεβυθούσα, όπου λειτουργεί ο σταθμός εισαγωγής αμερικανικού φυσικού αερίου, όπως και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας – δύο επιλογές ιδιαίτερου συμβολισμού για το παρόν και το μέλλον της ελληνοαμερικανικής ενεργειακής συνεργασίας.
Στον τουρκικό Τύπο δε, η εφημερίδα Οksijen κάνει αναφορά στο ενδιαφέρον της Chevron για τα ελληνικά κοιτάσματα, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα ενισχύει το νότιο τμήμα της Κρήτης με την υποστήριξη της Ουάσιγκτον.
«Προκήρυξαν διαγωνισμό για αμερικανικές εταιρείες. Η εξέλιξη που σημειώθηκε νοτίως του Ηρακλείου στην Κρήτη της Ελλάδας ενίσχυσε τις ανησυχίες για την ασφάλεια και τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή. Η Αθήνα φέρνοντας τις αμερικανικές εταιρείες στην περιοχή επιδιώκει να σπάσει την επιρροή της Αγκυρας και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Τραμπ», αναφέρει το δημοσίευμα.
Και το «παιχνίδι» στη γεωπολιτική «σκακιέρα» της ανατολικής Μεσογείου έχει μόλις αρχίσει…
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News