Πριν από δύο μήνες ένα πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας έφτανε στο υπουργείο Υγείας. Αφορούσε σε έλεγχο της Αρχής έπειτα από καταγγελία που είχε γίνει στο υπουργείο για απευθείας αναθέσεις στο νοσοκομείο Χατζηκώστα των Ιωαννίνων. Δεν ήταν η πρώτη φορά που η ΕΑΔ μέσω του ΣΕΥΥΠ (Σώμα Ελεγκτών Επιθεωρητών Υγείας και Πρόνοιας), το οποίο εντάχθηκε στην πρώτη με τον νόμο περί επιτελικού κράτους, διαπίστωνε παρατυπίες σ’ ένα νοσοκομείο.
Πάρτι απευθείας αναθέσεων
Το πόρισμα για το νοσοκομείο Χατζηκώστα
Ο πίνακας από το πόρισμα που δείχνει τις απευθείας αναθέσεις για προμήθεια αντιδραστηρίων εργαστηρίων
-Ο ελεγχόμενος φορέας επέλεξε τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού κάτω των ορίων για την κάλυψη των αναγκών συντήρησης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και καθαριότητας των χώρων του νοσοκομείου μόνο για ένα (1) έτος και όχι για περισσότερα, καίτοι πρόκειται για υπηρεσίες με πάγιο και διαρκή χαρακτήρα για το νοσοκομείο, καθώς, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 7249/12.05.2025 απάντηση σε αναζήτηση απόψεων, η διενέργεια διαγωνισμού άνω των ορίων για περισσότερα έτη θα απαιτούσε προσυμβατικό έλεγχο από Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, γεγονός το οποίο ενδεχομένως θα καθυστερούσε περισσότερο την υπογραφή σχετικού συμφωνητικού».
Αντιθέτως, η ΕΚΑΠΥ υπάρχει και ουσιαστικά υπολειτουργεί, πραγματοποιώντας μεταξύ άλλων διαγωνισμούς όπως «Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για τηv προμήθεια επίπλων γραφείων με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατόπιν συλλογής προσφορών και με κριτήριο κατακύρωσης τη συμφερότερη από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει τιμής, δυνάμει του άρθρου 118 του ν.4412/2016, για την κάλυψη των αναγκών της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας». Η εν λόγω διαδικασία αναρτήθηκε στις αρχές Αυγούστου στο site της ΕΚΑΠΥ.
Εν προκειμένω η Αρχή δεν φέρει καμία ευθύνη που δεν επιτελεί το ρόλο της. Είναι προφανές ότι η απουσία κάθε πολιτικής βούλησης να γίνει κεντρικοποίηση των προμηθειών βαραίνει την κυβέρνηση και την ηγεσία του υπουργείου. Κάπως έτσι έχουμε φαινόμενα τύπου Χατζηκώστα. Για παράδειγμα θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν έκτακτες δαπάνες ως ένα ποσοστό 10 με 15% των προμηθειών. Αλλά όταν έχουμε να κάνουμε με απευθείας αναθέσεις που αντιστοιχούν στο 53% των προμηθειών τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα σχεδιασμού και η ευθύνη επίσης βαραίνει την ηγεσία του υπουργείου.
Δεν υπάρχει πρόβλημα, σύμφωνα με τον υπουργό
«Δεν υπάρχει κανένα θέμα στο νοσοκομείο. Το ελέγξαμε πολύ εξονυχιστικά. Ήδη μπήκε στο αρχείο το σχετικό πόρισμα. Και επαναλαμβάνω, δε θα παίξουμε με τον τρόπο λειτουργίας των νοσοκομείων για πολιτικούς λόγους. Τα νοσοκομεία είναι σοβαρό πράγμα. Είναι το ζήτημα ζωής και θανάτου των ανθρώπων», συμπλήρωσε στη Βουλή ο κ. Γεωργιάδης, κλείνοντας έτσι την υπόθεση και πετώντας επί της ουσίας στον κάλαθο των αχρήστων το πόρισμα μιας ανεξάρτητης αρχής έρευνας.
Το ερώτημα εδώ είναι ποιοι έλεγξαν το νοσοκομείο και αποφάνθηκαν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, σύμφωνα με όσα λέει ο κ. υπουργός. Και όχι μόνο αποφάνθηκαν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα αλλά λίγο καιρό μετά ο ελεγχόμενος διοικητής του νοσοκομείου Χατζηκώστα έπαιρνε… προαγωγή, αναλαμβάνοντας διοικητής στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ιωαννίνων. Κι όμως, το πόρισμα της ΕΑΔ, το έγραφε καθαρά:
«Ο Υπουργός Υγείας, ως πειθαρχικώς προϊστάμενος των Διοικητών των νοσοκομείων κατά την παρ. 5 του άρθρ. 11 του ν. 3329/2005 (Α΄ 81), ως ισχύει, καλείται όπως ασκήσει την πειθαρχική του δικαιοδοσία έναντι του Διοικητή του Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα», Δερδεμέζη Σπυρίδωνος, επειδή, κατά το έτος 2023, μέσω των σχετικών αποφάσεών του, προέβη σε κατάτμηση των αναγκών του φορέα ως προς την προμήθεια αντιδραστηρίων εργαστηρίων, υλικών αγγειοπλαστικής και ορθοπεδικών υλικών, αναθέτοντας απευθείας τις συμβάσεις μικρότερης αξίας, οι οποίες προέκυψαν με αυτό τον τρόπο, αποφεύγοντας έτσι τόσο τη διενέργεια ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας».
Ομολογία αποτυχίας
Στο πλαίσιο υπεράσπισης της προβληματικής πολιτικής του, ο κ. Γεωργιάδης έσπευσε να βγάλει… άσχετους τους ελεγκτές της ΕΑΔ, λέγοντας ότι δεν ξέρουν πως λειτουργούν τα νοσοκομεία. Πρόσθεσε ότι για τις εν λόγω εξωσυμβατικές προμήθειες υπάρχει νόμος που τις δικαιολογεί.
Δυστυχώς για τον υπουργό οι αριθμοί της αποτυχίας της κυβερνητικής πολιτικής είναι αμείλικτοι και κατατέθηκαν επίσημα από αρμόδια χείλη τον Ιανουάριο του 2024 σε ενημερωτική ημερίδα του υπουργείου Υγείας. Εκεί ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Θεμιστοκλέους είχε πει πως μόλις το 20%-25% των προμηθειών των νοσοκομείων του ΕΣΥ γίνονται με δημόσιους διαγωνισμούς. Είχε αναφέρει επίσης το παράδειγμα νοσοκομείου όπου το 90% των προμηθειών ήταν εξωσυμβατικές και μόλις το 10% με δημόσιους διαγωνισμούς.
Αντιδράσεις
Τούτων δοθέντων δεν έχουν άδικο όσοι διαμαρτύρονται για την πολιτική του υπουργείου Υγείας. Το πόρισμα των Ιωαννίνων προκάλεσε την έντονη αντίδραση της ένωσης νοσοκομειακών γιατρών Ηπείρου που σε σχετική ανακοίνωση κατηγόρησαν τον κ. Γεωργιάδη ότι «έδωσε πολιτικό σήμα σε διοικητές και εταιρίες για ασύδοτες μπίζνες στα νοσοκομεία επιχειρήσεις του ΕΣΥ» και παράλληλα τον κάλεσαν να δώσει το πόρισμα στη δημοσιότητα για να ελεγχθεί «εάν υπάρχει ψήγμα αλήθειας στα λεγόμενά του» και να είναι σε γνώση όλων πόσοι διαγωνισμοί βγήκαν άγονοι και πόσες και ποιες εταιρίες καρπώθηκαν τις απευθείας αναθέσεις μέσω κατατμήσεων.