Η ΠΟΣΔΕΠ επισημαίνει ότι το σχέδιο νόμου κατατίθεται «εν μέσω θέρους», μια πρακτική που θεωρεί προβληματική καθώς στερεί την απαραίτητη διαβούλευση με τους θεσμικούς φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης. Παράλληλα, το νομοσχέδιο παρακάμπτει τις προτάσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας για ζητήματα θεσμικού χαρακτήρα, όπως η ενίσχυση του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων. Ιδιαίτερη κριτική ασκείται στη ρύθμιση που αφορά τις διαγραφές φοιτητών, η οποία χαρακτηρίζεται από την ΠΟΣΔΕΠ ως «οριζόντια και ακαδημαϊκά απαράδεκτη». Σύμφωνα με την ομοσπονδία, η διαδικασία δεν λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες κάθε ΑΕΙ, ενώ θέτει σε κίνδυνο την ακαδημαϊκή πορεία των φοιτητών.

Η ανακοίνωση καταγγέλλει την κυβέρνηση για «επικοινωνιακή στόχευση» και κατάχρηση του αφηγήματος περί «βίας και παραβατικότητας» στα πανεπιστήμια, που χρησιμοποιείται ως άλλοθι για την επιβολή αυστηρότερου νομικού πλαισίου. Η ΠΟΣΔΕΠ προειδοποιεί ότι το αυστηροποιημένο πλαίσιο ενδέχεται να πυροδοτήσει περιττές και αχρείαστες εντάσεις.

Σύμφωνα με την ΠΟΣΔΕΠ, το βασικό ζήτημα που αφορά την ασφάλεια στα ΑΕΙ είναι οι ανεπαρκείς πόροι, ενώ ταυτόχρονα εκφράζει ανησυχία για τη χαλάρωση των απαιτήσεων αδειοδότησης των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Η ομοσπονδία θεωρεί ότι αυτή η πολιτική «βολεύει» την κυβέρνηση σε μια περίοδο έντασης. Η ΠΟΣΔΕΠ καταλήγει ζητώντας την απόσυρση των διατάξεων που οδηγούν σε «γενικευμένη και αόριστη ποινικοποίηση συμπεριφορών» στα πανεπιστήμια, και την επιστροφή της δυνατότητας σε κάθε ίδρυμα να αποφασίζει αυτόνομα για την τύχη φοιτητών που ξεπερνούν την ανώτατη διάρκεια σπουδών.

Ολόκληρη η ανακοίνωση της ΠΟΣΔΕΠ:

«Για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για την ασφάλεια:

Για μια ακόμη φορά, η κυβέρνηση προωθεί, εν μέσω θέρους, ένα νομοσχέδιο που αφορά κρίσιμες πτυχές της λειτουργίας των πανεπιστημίων, χωρίς να προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με τους θεσμικούς φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης.

Ταυτόχρονα, σε ένα ακόμη νομοσχέδιο που άπτεται της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αγνοούνται παρατηρήσεις και αιτήματα της ακαδημαϊκής κοινότητας για μείζονα θεσμικά ζητήματα, όπως αυτό της Διοίκησης των ΑΕΙ και της ενίσχυσης του αυτοδιοίκητου, και δεν υπάρχει ανταπόκριση ούτε καν για απλά ζητήματα εύρυθμης λειτουργίας των ΑΕΙ ή για ελάσσονα υπηρεσιακά θέματα των μελών ΔΕΠ.

Η ΠΟΣΔΕΠ ζήτησε πολλάκις από την κυβέρνηση να προχωρήσει έγκαιρα στην τροποποίησή των διατάξεων περί διαγραφής φοιτητών. Η τροποποίηση της ύστατης στιγμής για τους ενεργούς φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει ένα ποσοστό των μαθημάτων ή πιστωτικών μονάδων είναι ανεπαρκής γιατί η ρύθμιση παραμένει ανεπαρκής, ως οριζόντια και ακαδημαϊκά απαράδεκτη, μη αναγνωρίζοντας ακαδημαϊκές ιδιαιτερότητες και διαφοροποιήσεις.

Το κυριότερο, από το σχέδιο νόμου λείπουν πρόνοιες που να αφορούν στη διερεύνηση, αντιμετώπιση και θεραπεία των αιτίων της φοιτητικής αποτυχίας και εγκατάλειψης ή μη έγκαιρης περάτωσης των σπουδών, θέματα για τα οποία η ΠΟΣΔΕΠ έχει καταθέσει προτάσεις.

Για τις ρυθμίσεις που σχετίζονται με το ζήτημα της ασφάλειας εντός των εγκαταστάσεων των πανεπιστημίων, η επικοινωνιακή στόχευση του σχεδίου νόμου καθίσταται προφανής από τις πλείστες αναφορές για βία και παραβατικότητα που δήθεν ενδημούν στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Περιστατικά βίας και βανδαλισμών και η παραβατικότητα αποτελούν ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο που για να αντιμετωπισθεί χρειάζονται πολιτικές πρόληψης, συστηματική προσπάθεια και συντονισμένη δράση, και όχι ακραία αυστηροποίηση και υπερποινικοποίηση.

Αντίθετα, οι υπό ψήφιση διατάξεις αναμένεται δυστυχώς να πυροδοτήσουν εύλογες αντιδράσεις και αχρείαστες εντάσεις. Αυτές μάλιστα, ίσως βολικά για κάποιους που δυσφημούν σε κάθε ευκαιρία τα πανεπιστήμια, θα συμπέσουν χρονικά με την έναρξη λειτουργίας των παραρτημάτων των ξένων Πανεπιστημίων, για την αδειοδότηση των οποίων το νομοσχέδιο απαράδεκτα χαλαρώνει ακόμη περισσότερο τις απαιτήσεις.

Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, που έχει ήδη τροποποιηθεί περισσότερες από μια φορές από την παρούσα κυβέρνηση είναι επαρκές. Σύσσωμη η ακαδημαϊκή κοινότητα θεωρεί ότι προτεραιότητα αποτελούν οι πολιτικές προστασίας. Το σημαντικότερο πρόβλημα ασφάλειας που αντιμετωπίζουν σήμερα τα Πανεπιστήμια είναι οι ανεπαρκείς πόροι, κυρίως για την ανακαίνιση και συντήρηση των υποδομών τους.

Το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο πρέπει να προσαρμοστεί στο νέο, ταχύτατα εξελισσόμενο τοπίο της ανώτατης εκπαίδευσης παίζοντας παράλληλα ενεργό ρόλο στη διαμόρφωσή του. Για να μπορέσει όμως το δημόσιο Πανεπιστήμιο να παίξει αυτόν τον ουσιαστικό ρόλο και να είναι πραγματικά χρήσιμο στην ελληνική κοινωνία και στη χώρα, μία απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ενίσχυση του αυτοδιοίκητου.

Δυστυχώς, με τις διατάξεις του το παρόν σχέδιο νόμου πλήττει ανεπανόρθωτα το αυτοδιοίκητο, αλλά και τη δημοκρατική και εύρυθμη λειτουργία του Δημόσιου Πανεπιστημίου.

Η ΠΟΣΔΕΠ ζητά

  • για τους ενεργούς φοιτητές, να είναι το κάθε πανεπιστήμιο που θα αποφασίζει για τους όρους συνέχισης της φοίτησης πέραν της ανώτατης διάρκειας (απόφαση ΕΓ 7-2-2025),
  • για τη γενικευμένη και αόριστη ποινικοποίηση συμπεριφορών εντός των πανεπιστημίων και την υπερβολική αυστηροποίηση του ποινικού πλαισίου με ιδιώνυμα αδικήματα, να αποσυρθούν οι σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου».