Η ελληνουτουρκική διάσταση αναδύεται ως μία κομβικής σημασίας παράμετρος στη διαδικασία επανασχεδιασμού της ευρωπαϊκής αμυντικής αρχιτεκτονικής. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι και μία από τις μείζονες διπλωματικές προκλήσεις για την ελληνική κυβέρνηση και εν όψει αυτών προκύπτουν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν το θέμα ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας.
Στην πρόσφατη ραδιοφωνική του συνέντευξη στον ΣΚΑΪ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε ως προϋπόθεση για την αναβάθμιση της ευρωτουρκικής σχέσης την άρση του casus belli από την Αγκυρα. Πρόκειται για κάτι που περνά από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση και που, πάντως, προσδίδει τεράστιο ενδιαφέρον στην επόμενη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν. Αυτή τοποθετείται μέσα στο καλοκαίρι, εκκρεμεί όμως ο προσδιορισμός της ημερομηνίας.
Την Πέμπτη (29/5), ο Νίκος Δένδιας χαρακτήρισε «Κερκόπορτα» τον κανονισμό SAFE (Security Action for Europe), εφόσον, όπως είπε, επιχειρηθεί η έγκρισή του με παράκαμψη της αρχής της ομοφωνίας.
Ο σημαντικός σταθμός για την έγκριση του κανονισμού που προβλέπει τον επανεξοπλισμό της ΕΕ, τους όρους χρηματοδότησής του και την αμυντική συνεργασία με τρίτες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία, είναι η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 26-27 Ιουνίου.
Την προηγούμενη Τρίτη (27/5) το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων έδωσε την έγκρισή του στον κανονισμό SAFE, εν αναμονή της Συνόδου Κορυφής της 26ης-27ης Ιουνίου. Ελληνικές διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι στην απόφαση του Συμβουλίου έχει περιληφθεί μία σημαντική δικλίδα ασφαλείας, η οποία διατυπώνεται στο άρθρο 16 με την ρητή αναφορά: «η συμμετοχή μιας τρίτης χώρας στο SAFE μπορεί να αποκλειστεί αν αυτή η χώρα θέτει άμεση απειλή στην ασφάλεια ενός κράτους-μέλους».
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι στην συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων αποσπάστηκε έπειτα από ελληνική πρωτοβουλία η δέσμευση της Κομισιόν για ενεργοποίηση του άρθρου 212 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ένωσης, σε συνδυασμό με το άρθρο 218, όπου ορίζεται ότι «οι συμφωνίες οικονομικού, χρηματοδοτικού και τεχνικού περιεχομένου της Ένωσης με τους υποψήφιους εταίρους αποφασίζονται με ομοφωνία».
Δεδομένων αυτών και εν αναμονή των αποφάσεων του Συμβουλίου Κορυφής, αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση του υπουργού Εθνικής Αμυνας Νίκου Δένδια, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Μυστρά (29/5), με αφορμή την επέτειο της Αλωσης της Κωνσταντινούπολης.
Οπως ανέφερε, με μία παραπομπή στην ίδια την Αλωση και σχολιάζοντας τον κανονισμό SAFE για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας: «Θα πρότεινα να ονομασθεί “Κανονισμός της Κερκόπορτας” ο κανονισμός SAFE, εφ’ όσον επιχειρηθεί από ορισμένους εταίρους να εφαρμοστεί με τεχνάσματα, ώστε να μην απαιτηθεί ομοφωνία για τη συμφωνία με τρίτες χώρες».
Συνέχισε δε με την εξής αναφορά: «Η τυχόν ερμηνεία, εκ μέρους εταίρων μας, ότι ο κανονισμός SAFE αφορά την χωρίς όρους δυνατότητα χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας των επιβουλευόμενων και απειλούντων, δε συνιστά καν ουδετερότητα».
Οι προειδοποιήσεις αυτές του υπουργού Αμυνας, μοιάζει να μην λαμβάνουν υπόψη τις δικλίδες ασφαλείας που περιλαμβάνονται στο κείμενο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων και ειδικότερα τις παραπομπές στα άρθρα 212 και 218 της Συνθήκης για τη Λειουργία της Ενωσης, με τις ρητές αναφορές στη λήψη αποφάσεων με την αρχή της ομοφωνίας.
Υπό μία έννοια, πρόκειται για μία θεμιτή παρέμβαση, δεδομένης και της αρμοδιότητας του Νίκου Δένδια και, πάντως, από το Μαξίμου αναφέρθηκε, όπως και σε άλλες περιπτώσεις κατά το παρελθόν, ότι η δήλωση αυτή δεν αιφνιδίασε.
Μένει να φανεί αν οι επιφυλάξεις και ανησυχίες του υπουργού Αμυνας είναι βάσιμες ή αν εξυπηρετούν άλλες σκοπιμότητες.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News